मंगळवार, २४ जानेवारी, २०२३

अथांग मनाचा थांग घेणारे मनकल्लोळ

 १७व्या शतकात समर्थ रामदास स्वामी मनाच्या श्र्लोकात एखादे कार्य यशस्वी होण्यसासाठी मन करावे  प्रसन्न सर्व सिद्धीचे कारण या सारख्या  श्र्लोकाद्वारे  मनाचे  मानवी आयुष्यतील महत्व स्पष्ट केले आहेच  आहे सध्याच्या स्पर्धेच्या काळात याचे महत्व अधिकच वाढलेले आहे. त्यामुळे मन अप्रसन्न का होते ? मन अप्रसन्न झाले हे ओळ्खह्ण्याची लक्षणे कोणती ? हे सर्वांनां माहिती असणे अत्यावश्यक झाले आहे .त्यामुळे अनेक विषयावर अत्यंत सोप्या मराठी भाषेत माहितीपूर्ण लेखन करणारे अच्युत गोडबोले यांनी नीलांबरी जोशी  यांची सहलेखक म्हणून मदत घेऊन  मानसिक आजार या  संकल्पनेवर  लिहलेले मनकल्लोळ हे पुस्तक अत्यंत महत्व्वाचे ठरते.  या पुस्तकाच्या  पहिल्या भागाचे वाचन करण्याचे सौभाग्य मला सार्वजनिक वाचनालय नाशिक (सावाना )च्या मदतीने मिळाले दोन भागात प्रकशित या पुस्तकाच्या पहिल्या भागात  विविध मानसोपचार पद्धती , विविध प्रकारचे मानसिक आजाराची माहिती ,आजारांवर आजार होण्यामागची कारणे ,त्यावर कोणत्या प्रकरचे उपचार करण्यात येतात ? मानसिक आजाराच्या वर्गीकरणात हा आजार कोणत्या उपप्रकारात अंतर्भूत करण्यात आला आहे  आजारावर   या आधी आलेल्या जगभरातील चित्रपटाच्या माहितीसह देण्यात आलेली  आहे .       पुस्तकाचा विषय तांत्रिक असला तरी अच्युत गोडबोले यांच्या अन्य   पुस्तकासारखीच या पुस्तकाची भाषा देखील सहजसोपी आहे . या पुस्तकात देखील त्यांच्या अन्य शास्त्रीय माहिती देणाऱ्या पुस्तकासारखीच तांत्रिक संकल्पना या मुळातीडिसॉर्डर्सचील इंग्रजी भाषेतच ठेवली आहेत विनाकारण मूळच्या इंग्रजी संकल्पाचे मराठीत भाषांतरणं करण्याचा मोह त्यांनी यावेळी देखील टाळलेला आहे जे खोरोखऱच अभिनंदनास्पद आहे . ३५७
पानाच्या या पुस्तकात १० प्रकरणातुन हि माहिती देण्यात  आली आहे ज्यातील पहिल्या आणि दुसऱ्या प्रकरणात अनुक्रमे मानसिक आजाराबतचा इतिहास , मानसिक आजाराचे वर्गीकरण तसेच विविध उपचार पद्धतीची माहिती देण्यात आली आहे मानसिक उपचार पद्धतीची माहिती देताना मानसिक आजारांच्या उपचाराच्यावेळी औषधाची भूमिका किती महत्त्वाची आहे ? समुपदेशनाचा  उपचार करताना कसा उपयोग होतो ? समुपदेशनाचे फॅमिली काऊन्सलिंग , बिवेहेर थेरपी असे प्रकार कसे पडतात ? त्याचा उपयोग कसा होतो /योगा आणि अन्य उपचार पद्धती याची रोग बरे करण्यातील भूमिका सायको फार्मास्युटिकल औषधांचे प्रकार यावर प्रकाश टाकण्यात आला आहे . तर पहिल्या प्रकारात मनोविकारणाचा इतिहास सांगताना सायकॉलॉजिस्ट, सायकिऑस्ट्रीस्ट यांच्यातील फरक स्पष्ट करण्यात आला आहे तिसऱ्या प्रकरणापासून दहाव्या प्रकरणात मनोविकाराची  विविध प्रकारचे वर्गीकरण करून देण्यात आली आहे तिसऱ्या प्रकणात डिसोसिएटिव्ह डिसॉर्डर्सची तर चौथ्या प्रकरणात
सेक्शुअल डिसॉर्डर्सची पाचव्या प्रकरणात पॅराफिलियाज आणि जेंडर आयडेंटी डिसॉर्डर्सची माहिती देण्यात आली आहे सहाव्या सातव्या आणि आठव्या प्रकरणात अनुक्रमे इटिंग डिसॉर्डर्सची , सॉमटो फॉर्म डिसॉर्डर्सची आणि सबटन्स युज डिसॉर्डर्सची माहिती देण्यात आलेली आहे आठव्या प्रकरणात व्यसनाधीनतेवर भाष्य करण्यात आले आहे शेवटच्या दोन प्रकरणात एन्झायटी डिसॉर्डर्सची आणि भयगंडाची माहिती देण्यावर लेखकांचा भर आहे

  तुम्ही मानसशात्रज्ञांचे विद्यार्थी असा अथवा नसा . तुमच्या परिचयात कोणी मानसिक रुग्ण असो अथवा नसो  प्रत्येकाने हे पुस्तक वाचायलाच हवे असे झाले आहे मी तर पुस्तक वाचले मग तुम्ही कधी घेताय पुस्तक वाचायला 

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा

महाराष्ट्रातील सांस्कृतिक देवाघेवाण स्पष्ट करणारा दिवाळी अंक 'भवताल'

          आपल्या महाराष्ट्राला मोठा समृध्द सांस्कृतिक वारसा मिळाला आहे. दिवाळीच्या पार्श्वभूमीवर प्रसिद्ध होणारे आणि बौद्धीक फर...